Strona główna » Dlaczego zanieczyszczenia powietrza są niebezpieczne dla organizmu?

Dlaczego zanieczyszczenia powietrza są niebezpieczne dla organizmu?

Kwestia zanieczyszczenia powietrza stała się w ostatnich kilku latach bardzo ważnym tematem zarówno w Polsce, jak i na świecie. W powietrzu coraz większej liczby dużych miast unoszą się metale ciężkie i pyły, które oddziałują na organizm człowieka. Ich źródeł należy głównie upatrywać w procesach spalania paliw kopalnych, piecach domowych, czy też ruchu pojazdów silnikowych (samochody, samoloty, statki, ciężarówki).

Jakie zmiany w ludzkim organizmie wywołuje długotrwała ekspozycja na zanieczyszczone powietrze?

W ciele gromadzone są zanieczyszczenia wdychane wraz z powietrzem, co w dłużej perspektywie może przyczyniać się do chorób płuc, czy chorób sercowo-naczyniowych.
Na poziomie krwi utrudniony zostaje proces pozyskiwania tlenu, co może prowadzić do ciężkiego do opanowania uczucia zmęczenia, jak również osłabienia wydajności procesów zachodzących w organizmie.
System odpornościowy człowieka pod wpływem skumulowanych zanieczyszczeń nie jest w stanie działać na najwyższych obrotach, co przekłada się na występowanie częstszych infekcji, czy też chorób układu oddechowego.
W obrębie układu oddechowego może dochodzić do rozmaitych patologicznych zmian, jak choćby: kłopotów z oddychaniem, zapalenia oskrzeli i płuc, świszczącego oddechu, napadów kaszlu i astmy, odkrztuszania gęstej i nawracającej wydzieliny.
Prowadzi do dysfunkcji śródbłonka naczyń i w efekcie zmian miażdżycowych.
Przyczynia się do niewydolności mięśnia sercowego.
Może prowadzić do zawału.
Niekorzystnie wpływa na płodność.

Współczesne badania dowodzą, że zanieczyszczenia powietrza mają ścisły związek ze wzrostem nie tylko zachorowalności, ale i umieralności wywołanej szeregiem chorób – głównie płuc i chorób sercowo-naczyniowych. Prowadzone przez 16 lat i obejmujące 0,5 miliona osób badanie ACS Cancer Prevention wykazało, że zwiększenie o 10 mg/m3 drobnego pyłu zawieszonego w powietrzu (PM 2,5) i długotrwała na niego ekspozycja – zwiększa ogólne ryzyko zgonu o 4%: z powodu chorób płuc o 8%; z przyczyn wywołanych zmianami w obrębie serca i naczyń o 6%.

Inne badanie przeprowadzone na warszawskiej aglomeracji pokazało, że zanieczyszczenia powietrza spowodowane przez drobnoziarniste pyły (PM 2,5) przyczyniają się każdego roku nawet do 1600 zgonów. Główne źródła warszawskich zanieczyszczeń stanowią środki transportu, piece domowe, czy źródła mieszkalne, których produkty spalania mogą kumulować się w „stojącym powietrzu” i tworzyć efekt znany nam jako smog.

Jak możemy się chronić?

Niektóre źródła pokazują, że negatywne skutki wywołane oddziaływaniem zanieczyszczonego powietrza na organizm mogą być złagodzone przez spożycie i/lub suplementację określonych składników odżywczych, antyoksydantów i związków aktywnych.

Zaliczyć do nich możemy:

Likopen – znajdziemy go w pomidorach poddanych obróbce cieplnej, sosach pomidorowych, czy zupach. Największe jego ilości znaleźć możemy w skoncentrowanych nutraceutykach, jak np: napój antyoksydacyjny z likopenem, z pomocą którego jesteśmy w stanie dostarczyć organizmowi dużych ilości wysoce biodostępnego i w pełni aktywnego likopenu o wielu właściwościach prozdrowotnych. .
Olej rybny, olej z kryla, olej lniany, orzechy – jako źródła kwasów omega 3. .
Przeciwutleniacze zawarte w żywności, np. witamina C, która wykazuje działanie przeciwzapalne. Dodatkowo wspomaga organizm w walce z niekorzystnym wpływem nadmiaru wolnych rodników. .
Sulforafan, którego znaleźć możemy w kapuście, brukselce, brokule, kalafiorze, czy jarmużu. .
Jabłka. Znajdujące się w ich składzie kwasy fenolowe oraz flawonoidy zmniejszają stany zapalne w drogach oddechowych. .
Dobrej jakości oliwę – wzmacnia naczynia krwionośne, działa przeciwzapalnie oraz zwiększa poziom związku tPA, który odpowiada za rozpuszczanie zakrzepów krwi. .
Miodunkę plamistą, inaczej płucnik lekarski. W swoim działaniu potrafi wspomagać regenerację błony śluzowej gardła i układu oddechowego, łagodzić kaszel oskrzelowy, astmę i rozedmę płuc, a także działać wykrztuśnie, osłaniająco i wzmacniająco. Pamiętaj – składniki miodunki powodują, że ma ona właściwości przeciwzakrzepowe, dlatego też powinna być ostrożnie stosowana u osób, które stosują terapię przeciwzakrzepową.

Jeśli mieszkasz w dużym mieście, w którym istnieje problem złej jakości powietrza – możesz znacznie ograniczać ryzyko związane z jego negatywnym wpływem decydując się na pozostanie wewnątrz pomieszczeń w czasie, kiedy poziom smogu jest wyraźnie wysoki. Do oczyszczania powietrza w domu przydatne mogą okazać się filtry i dedykowane im urządzenia. Jeśli nie chcesz rezygnować z aktywności fizycznej na powietrzu – staraj się wybierać miejsca zalesione, parki, bądź też ćwiczyć w godzinach rannych lub wieczornych, kiedy to poziom zanieczyszczeń powietrza w mieście jest najmniejszy. W niektórych przypadkach mogą sprawdzić się także maski ochronne z filtrem antysmogowym.

Holnicki P, Tainio M, Kałuszko A, Nahorski Z. Burden of Mortality and Disease Attributable to Multiple Air Pollutants in Warsaw, Poland. Int J Environ Res Public Health; 2017. 14(11). pii: E1359. doi: 10.3390/ijerph14111359.